Güneş Koruyucular

Yazın güzelliğini yavaş yavaş hissettirdiği bu güzel günlerde güneş kendini iyice gösterirken cildimizi güneşten korumanın önemini de bir kez daha hissettiğimiz zamanlardayız. Cilt bakımına ne kadar özen gösterirsek gösterelim, rutininizde güneş kremine yer vermediğimiz sürece ürünlerden tam anlamıyla verim alamayacağınızı artık hepimiz biliyoruz. Güneş lekelerine ve foto yaşlanmaya karşı aslında en etkili ürün olan güneş kremlerini daha iyi anlamak için gelin aşağıdaki sorulara beraber cevap arayalım.          

Güneş Koruyucu Nedir ve Ne İşe Yarar?

Güneş koruyucular, güneşten gelen ışınlarının sebep olabileceği zararlı etkileri azaltmak için kullanılan ürünlerdir. Güneş kremleri, UVA ve UVB gibi zararlı güneş ışınlarının sebep olduğu radyasyonu emerek ya da yansıtarak cildi koruyan ürünlerdir. Bu ürünler sprey, stick, krem, losyon ve compact pudra gibi pek çok farklı formda bulunabilirler.

Neden güneş koruyucu kullanmalıyız?

Güneş kremlerinin UV ışınlarına bağlı cilt kanserine, foto yaşlanmaya ve cilt lekelere karşı etkisi bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Amerikan Dermatoloji Derneği, güneş kremi kullanımının cildi güneşin zarar UV ışınlarından koruyarak cilt kanserini önlemeye yardımcı olacağını belirtmiştir. Yaş, cinsiyet ve ırktan bağımsız olarak herkes cilt kanserine yakalanabilir. [1] Ayrıca güneş kremi korunmasız UV maruziyetinin sebep olduğu kırışıklık ve yaşlılık lekeleri gibi erken cilt yaşlanmasını da önlemeye yardımcı olur. [2] [3]

SPF ve PA kavramları nedir?

SPF ve PA kavramlarını konuşmadan önce aslında güneş ışınları tipleri ve arasındaki farkları anlamak konuyu anlamaya yardımcı olacaktır. Ultraviyole ışınlar dalga boylarına göre üçe ayrılır: UVA, UVB ve UVC.

UVC ışınları çoğunlukla stratosferde emilir ve ozon tabakası sayesinde bizlere ulaşması engellenmiş olur.

UVA Rays (UV Aging – Yaşlanma Işınları)

UVA ışınları ise 95% oranı ile UV ışınlarının en yaygın olanıdır. Ozon tabakası bu ışınların yeryüzüne ulaşmasını engelleyemez. UVA ışınları bulutlardan ve camlardan da geçebilir. Cildin derinlerine nüfuz ederek hücreleri uyarırlar. UVA ışınları cildin alt katmanlarına ulaşıp serbest radikaller üretirler. Bu serbest radikaller ise hücrelerle etkileşime girerek uzun vadede cilt hasarına yol açabilirler. UVA ışınları cildi erken yaşlandırarak kırışıklıklara ve yaşlılık lekelerine sebep olabilir.

UVB Rays (UV Burning – Yanma Işınları)

UVB ışınları ise dünyaya ulaşabilen UV ışınlarının %5’ini oluşturur. UVA ışınlarına kıyasla bulut ve camlardan geçmeseler de epidermise etki edebilirler. Güneş yanığının başlıca nedeni UVB ışınlarıdır.

UVA ve UVB ışınlarının farklarını ve neye yol açtıklarını anladıktan sonra SPF ve PA kavramlarına geçebiliriz.

SPF

SPF kısaltmasının açılımı Sun Protection Factor (Güneş Koruma Faktörü) olup güneş kreminin UVB ışınlarını bloke etme seviyesini gösteren bir metriktir. Ürünün üzerinde yazan SPF değeri, cildinizin güneş koruyucu ürün olmadan yanmaya başladığı süreyi kaç katına çıkaracağını ifade eder.

Örneğin normalde yanmadan güneşte 20 dakika kadar kalabilecek ten rengine sahip bir kişi SPF10 faktörlü güneş kremi uyguladığında bu süre 20x10=200 dakikaya çıkacaktır. Ürünün üzerinde yazan SPF değerine göre UVB ışınlarına yönelik koruma sağlar.

• 6-10 arasında SPF değeri: Düşük koruma düzeyi
• 15-25 arasında SPF değeri: Orta koruma düzeyi
• 30-50 arasında SPF değeri: Yüksek koruma düzeyi
• 50+ SPF değeri: Çok yüksek koruma düzeyi

Bu güneş koruma düzeylerindeki farklılığın yanı sıra SPF artışı UVB ışınlarını bloke etmede doğru orantılı bir şekilde artmaz. Örneğin,

• SPF15 UVB ışınlarının 93%’ünü bloke ederken
• SPF30 UVB ışınlarının 97%’sini bloke ederSPF50 ise UVB ışınlarının 98%’sini bloke eder.

PA

PA kısaltmasının açılımı ise Protection Grade of UVA (UVA Koruma Seviyesi) olup güneş kreminin UVA ışınlarına karşı ne kadar koruma gösterdiğini belirten bir derecelendirme sistemidir. Japonya’da geliştirilmiştir. PA harflerinin ardından gelen artı işaretleri (PA+, PA++, PA+++ ve PA++++) ürünün ne kadar UVA koruması sunduğunu anlatır. Her bir PA derecesi şu anlama gelmektedir:

• PA+ : UVA ışınlarına karşı biraz koruma
• PA++ : UVA ışınlarına karşı orta koruma
• PA+++ : UVA ışınlarına karşı yüksek koruma
• PA++++ : UVA ışınlarına karşı son derece yüksek koruma

Bu derecelendirmeler, cildin bronzlaşmasının ne kadar sürdüğünü ifade eden PPD yani Persistent Pigment Darkening (Kalıcı Pigment Koyulaşması)  adı verilen bir kavramla ilişkilidir. Güneş kremi ürününün PPD’si 2 ise güneş koruyucu sürülmemişken cildin bronzlaşması için gereken süreyi iki kat uzattığı anlamına gelir.

PA ve PPD değerleri arasındaki ilişki ise şöyledir:

• PA+ : 2-4 arası PPD koruması
• PA++ : 4-8 arası PPD koruması
• PA+++ : 8-16 arası PPD koruması
• PA++++ : 16’dan yüksek PPD koruması

Güneş Kremi ne zaman kullanılmalı?

Eğer dışarıda olacaksanız her gün mutlaka güneş kremi kullanmalısınız. Çünkü Güneş yıl boyunca zararlı UV ışınları yayar. Bulutlu günlerde dahi güneşin zararlı UV ışınlarının yaklaşık 80%’i bulutlara nüfuz edebilir. Özellikle bulunduğumuz ortamda kar ve su olduğunda ekstra dikkatli olmalıyız çünkü bu yüzeyler güneş ışınlarını yansıtarak daha etkili hale getirirler. [4]

Hangi güneş kremini kullanmalıyım?

Amerikan Dermatoloji Akademisi yaş ve cilt tipi farketmeksizin herkesin geniş spektrumlu koruma (hem UVA hem de UVB koruması sağlayan güneş koruyucu), SPF30 veya üzeri ve suya direnci olan güneş kremi kullanmasını öneriyor. Bu özelliklere sahip güneş kremi cildinizi güneş yanığından, erken cilt yaşlanmasından ve cilt kanserinden korumaya yardımcı olur. Ancak tabii ki güneş kremi tek başına güneşten korunmada yeterli değildir. 

Güneş ışınlarının 10:00-14:00 aralığından en güçlü olduğunu hatırlayarak buna göre önlem almak, daha etkili güneş koruması için etiketinde UPF (Ultraviolet Protection Factor – Ultraviyole Koruma Faktörü) numarası olan kıyafetler seçmek alınabilecek diğer önlemler arasındadır. Ayrıca cilt tipine uygun güneş kremi seçimi de oldukça önem taşımaktadır. Sivilce yapmayan güneş koruyucu ve gözenek tıkamayan güneş koruyucu seçimi her cilt tipi için güvenli bir seçim sağlar.

Sizler de cilt tipinize göre güneş koruyucu seçimi yapabilirsiniz. Genelde güneş koruyucu ürünü satın almadan önce “Bu güneş koruyucu bende sivilce yapar mı?” ya da “Acaba bu güneş koruyucu gözeneklerimi tıkar mı?” gibi endişelendiğinizi biliyoruz. Gelin beraber cilt tipinize uygun güneş koruyucu önerilerine göz atalım.